Gmail

Fanpage

Liên hệ

image banner
     
image banner
image banner
image banner
PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI SẢN THẾ GIỚI TRÀNG AN
Tràng An là minh chứng nổi bật về cách người tiền sử tương tác với cảnh quan thiên nhiên và thích nghi với những thay đổi lớn của môi trường trong 30.000 năm qua.

         Dự án SUNDASIA là một dự án đa ngành, đa tổ chức diễn ra vào giai đoạn 2021-2016 cùng với các dự án khảo cổ học liên quan khác, theo thời gian có sự tham gia đóng góp của 19 tổ chức trong nước và quốc tế và đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật về nghiên cứu về khảo cổ học, di sản văn hóa tiền sử và hệ sinh thái cổ sinh. Đáng chú ý nhất trong số này là những phát hiện rất có ý nghĩa từ bảy hang động khảo cổ được nghiên cứu, bốn trong số đó đã được khai quật, cung cấp một bộ sưu tập hiện vật tiền sử phong phú bao gồm các bộ xương người và công cụ bằng đá. Niên đại cư trú của con người ở Tràng An được xác định tới thời điểm cách đây hơn 35.000 năm. Ngoài ra, dự án cũng đã tái dựng thảm thực vật và môi trường sống và sự đa dạng sinh học trong quá khứ.

          Tràng An là một cảnh quan núi đá vôi với vẻ đẹp bậc nhất, một địa điểm đầy cảm hứng, nơi con người gặp gỡ và thay đổi bởi các kỳ quan của tự nhiên.

          Một lần nữa, dự án SUNDASIA đã đạt được những bước tiến lớn trong việc tìm hiểu và minh hoạ thế giới tự nhiên của Tràng An thông qua thực hiện khảo sát thảm thực vật, khảo sát và giám sát quần thể động vật có vú hiện đại và khảo sát chim. Một sang kiến khác có ý nghĩa quan trọng cũng đã bắt đầu được thực hiện là việc tái thả loài voọc quần đùi trắng quý hiếm và có nguy cơ tuyệt chủng. Sự thành công của dự án đã được chứng minh qua việc đón chào các thành viên mới sinh của đàn vào năm 2021 và 2022. Việc tái thả các loài khác cũng đang được dự tính.

          Cảnh quan của Tràng An bao gồm những tháp đá vôi cổ điển và những vùng trũng ngập nước, minh họa cho sự tiến hóa của địa hình núi đá vôi trong môi trường nhiệt đới ẩm tốt hơn bất cứ nơi nào khác trên thế giới.

          Nghiên cứu của dự án SUNDASIA đã bổ sung đáng kể vào kiến thức của chúng ta về câu chuyện địa chất của Tràng An thông qua việc lập bản đồ địa hình kỹ thuật số bằng máy bay không người lái và công nghệ LiDAR, bao phủ 50% diện tích của khu di sản. Ngoài ra việc lập bản đồ và xác định niên đại sự thay đổi mực nước biển dựa trên các ngấn nước trên vách đá cũng được thực hiện

          Bảo vệ và quản lý

          Vị thế Di sản Thế giới cũng yêu cầu di sản đó phải được bảo vệ và quản lý theo tiêu chuẩn cao nhất. Mặc dù còn một số tồn tại nhưng phần lớn đã được khắc phục, việc bảo vệ và quản lý Tràng An đã đạt được những tiêu chuẩn đó, đây là một thành tích rất đáng khen ngợi.

          Khu di sản Tràng An hiện sở hữu Kế hoạch Quản lý được UNESCO phê duyệt, giai đoạn 2021 đến 2025, tầm nhìn đến năm 2045. Đặc biệt, Cơ quan tư vấn về di sản văn hóa ICOMOS đã đánh giá kế hoạch này là toàn diện và chi tiết, trong đó có nhiều điểm đáng khen ngợi, mục tiêu và hành động tích cực, và “không cần sửa đổi thêm vào thời điểm này”.

          Quản lý du lịch.

          Lượng du khách đã tăng lên đáng kể kể từ khi danh thắng Tràng An được ghi vào Danh sách Di sản Thế giới, mặc dù đã suy giảm mạnh trong hai năm xảy ra đại dịch Covid khi du lịch trên toàn cầu bị ảnh hưởng tiêu cực.

          Số lượt khách du lịch hàng năm, bao gồm cả trong nước và quốc tế, đã tăng lên 4,9 triệu vào năm 2023. Sự gia tăng này không gây ra tác động lên xã hội hoặc môi trường. Một đánh giá toàn diện về khả năng chịu đựng môi trường gần đây đã được thực hiện đối với các cửa ngõ và tuyến du lịch chính trong khu di sản, cho thấy số lượng du khách được kiểm soát tốt phù hợp với mức độ cơ sở vật chất và công tác bảo vệ hiện tại. Một điều đáng khen ngợi là Tràng An đã được chọn là một trong số ít nơi trên thế giới thực hiện dự án thí điểm của UNESCO về du lịch bền vững tại các khu Di sản Thế giới. Công tác quản lý du lịch Tràng An hiện nay được quản lý chặt chẽ bởi Ban Quản lý thuộc Sở Du lịch Ninh Bình, với sự hiện hữu của một Ủy ban Tư vấn khoa học để phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh.

          Đào tạo quản lý

          Số lượng các khoá đào tạo được thực hiện rất ấn tượng. Các khóa đào tạo của dự án SUNDASIA đã được tổ chức với nội dung quản lý đa dạng sinh học và di sản văn hóa. Báo cáo Bảo tồn năm 2021 có ghi rằng hơn 30 khóa đào tạo đã được tổ chức trong giai đoạn từ 2015 đến 2021, với sự tham gia của hơn 6.000 người trong đó có 2.100 viên chức và lao động tại các điểm du lịch.

          Sự tham gia của cộng đồng địa phương

          Tràng An được UNESCO coi là hình mẫu để thu hút người dân và cộng đồng địa phương vào việc quản lý các Di sản Thế giới. Cộng đồng địa phương đóng góp nhân lực vào nhân viên chèo thuyền và hướng dẫn du lịch cũng như giám sát và đảm bảo an ninh, vệ sinh. Vào năm 2022, báo cáo cho thấy có sáu doanh nghiệp đang vận hành hoạt động kinh doanh du lịch tại khu di sản. Đã có sự mở rộng đáng kể về sự phát triển của các homestay ở vùng đệm. Dự án SUNDASIA đã tiến hành phân tích so sánh với Sri Lanka để đánh giá nhận thức về du lịch sinh thái của các thành viên trong cộng đồng địa phương.

          Công tác Nghiên cứu

          Dự án nghiên cứu đa ngành SUNDASIA được thực hiện từ năm 2016 đến năm 2021 với sự hợp tác giữa 19 tổ chức nghiên cứu của Việt Nam và quốc tế. Khoảng 100 nhà nghiên cứu trong nước và đến từ Vương quốc Anh đã tiến hành nghiên cứu về khảo cổ học, đa dạng sinh học và cảnh quan cổ và hiện đại. Kết quả thu được bao gồm một lượng rất lớn các bài báo và sách khoa học; luận văn học thuật; hiện vật, bộ sưu tập mẫu thực vật; tư vấn về quản lý di sản văn hóa và đa dạng sinh học; cùng với tài liệu và hướng dẫn diễn giải, triển lãm. Ban Quản lý có rất nhiều thông tin và khuyến nghị từ dự án SUNDASIA để xem xét và sử dụng cho tương lai.

          Diễn giải và quảng bá di sản

          Dự án SUNDASDIA đã sản xuất các pa-nô, mô hình người tiền sử và mô hình động vật đã tuyệt chủng. Ban Quản lý đã tiến hành quảng bá rộng rãi về du lịch Tràng An, Ninh Bình trên các phương tiện truyền thông in ấn, truyền hình, website và mạng xã hội, đặc biệt là Facebook.

          Nâng cao giá trị di sản thế giới Tràng An

          Trong phần thứ hai của bài tham luận, tôi đề xuất một số phương pháp để có thể nâng cao hơn nữa vị thế và giá trị của Quần thể Danh thắng Tràng An nhằm phát huy thành công của thập kỷ qua, mang lại lợi ích lớn hơn nữa cho tỉnh Ninh Bình và Việt Nam, như sau:

·        Gắn kết Tràng An với các di sản thế giới ở các nước khác;

·        Thiết lập mối quan hệ quảng bá giữa Tràng An và các doanh nghiệp “xanh” khác;

·        Thực hiện đánh giá giá trị kinh tế của Tràng An trong phạm vi tỉnh và cả nước;

·         Thành lập một Công viên địa chất toàn cầu UNESCO dựa trên Tràng An và đưa vào đó các khu vực bảo tồn quan trọng trong và ngoài tỉnh

·        Quảng bá Tràng An như một địa điểm quan trọng trong chương trình du lịch tôn giáo/tâm linh, bao gồm các tuyến hành hương ở Việt Nam, trong khu vực và trên thế giới;

·        Thành lập một bảo tàng cấp tỉnh chuyên nghiệp, chất lượng cao để giới thiệu những giá trị di sản văn hóa, thiên nhiên nổi bật của Tràng An;

·        Thúc đẩy mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa các khu Di sản Thế giới của Việt Nam, đặc biệt là áp dụng kinh nghiệm của Tràng An.     

          Gắn kết Tràng An với các di sản thế giới khác

          Hai ví dụ hiện có là mối quan hệ kết nghĩa giữa đảo Jeju ở Hàn Quốc và Vườn quốc gia Tongariro ở New Zealand, và giữa hku Ruộng bậc thang ở Philippines và khu di sản Cinque Terre ở Ý.

          Những khu di sản này thiết lập một hợp đồng tự nguyện giữa các khu về nhiều hoạt động trao đổi khác nhau, bao gồm chuyển giao nhân sự và kiến thức để hỗ trợ xây dựng năng lực; trao đổi các phương pháp quản lý tốt nhất; hợp tác trong các chương trình và dự án, đồng thời tăng cường tình đoàn kết thông qua mạng lưới rộng hơn.

          Một gợi ý kết nghĩa tiềm năng cho Tràng An là với Vườn Quốc gia Kakadu ở Úc, cả hai khu vực đều có một số điểm tương đồng chính. Kakadu có lịch sử 40.000 năm về sự chiếm cư của con người, là một quần thể môi trường sống và hệ sinh thái nhiệt đới với các loài thực vật và động vật quý hiếm và có nguy cơ tuyệt chủng, đồng thời cũng là một cảnh quan địa chất hiểm trở, hùng vĩ cao tới hơn 300 m.

          Liên kết Tràng An với các doanh nghiệp ‘xanh’

          Hang Naracoorte ở miền Nam Australia là một ví dụ tuyệt vời về sự liên kết giữa Di sản Thế giới và các 'doanh nghiệp xanh' - trong trường hợp này là một cơ sở sản xuất rượu - để hỗ trợ lẫn nhau trong việc xúc tiến và kinh doanh. Do đó, cơ sở sản xuất rượu khuyến khích mọi người đến thăm khu Di sản Thế giới và ngược lại, khu di sản này khuyến khích mọi người đến thăm nhà máy rượu và mua sản phẩm của họ. Cơ sở sản xuất rượu này cũng có hình ảnh di sản thế giới trên nhãn chai của họ.

          Tràng An cũng đã có một mối liên kết kiểu này – với Tràng An Golf Resort. Các cơ hội khác có thể được khám phá ở trong tỉnh và các nơi khác.

          Đánh giá kinh tế Di sản thế giới Tràng An ở Việt Nam

          Nước Úc đã tiến hành phân tích chi phí-lợi ích toàn diện đối với các Di sản Thế giới của mình và nhận thấy rằng các khu di sản có đóng góp rất đáng kể cho nền kinh tế quốc gia. Hoạt động kinh tế phát sinh chi phí liên quan đến công tác quản lý, ví dụ: thuê nhân sự và điều hành kinh doanh, trong khi doanh thu chủ yếu đến từ việc bán vé vào cửa và các dịch vụ - ăn, ở và đi lại. Kết quả tiềm năng của việc phân tích đánh giá là Chính phủ và doanh nghiệp có thể đầu tư nhiều hơn vào khu Di sản Thế giới. Tôi đề nghị Tràng An và các cơ quan quản lý Di sản Thế giới của Việt Nam xem xét thực hiện việc đánh giá này vì nó có thể mang lại những kết quả đáng ngạc nhiên và thu được lợi ích tài chính.

          Một Công viên Địa chất toàn cầu cho Ninh Bình

          Một cách rất hứa hẹn để nâng cao giá trị và vị thế của Tràng An là tham gia Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu của UNESCO. Điều này có thể liên quan đến việc kết nối Tràng An với một số khu bảo tồn khác có tầm quan trọng quốc tế trong và ngoài tỉnh. Đây cũng là chủ đề của một bài báo cáo khác tại hội nghị này nên tôi sẽ không trình bày chi tiết ở đây. Việt Nam đã có mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu ngày càng mở rộng và phổ biến cũng như mang lại lợi ích cao, đặc biệt cho cộng đồng địa phương. Trong số đó những lợi ích tiềm năng chính là:

·        Mở rộng công tác bảo vệ tầm quốc tế đối với di sản văn hóa và thiên nhiên;

·        Quản lý bảo tồn khu vực sâu rộng hơn về đa dạng địa học, đa dạng sinh học và văn hóa;

·        Mở rộng lĩnh vực kinh doanh, đặc biệt là du lịch và tăng doanh thu;

·        Tăng cường việc làm và cải thiện sinh kế cho người dân địa phương;

·        Danh tiếng được nâng cao đáng kể cho Tràng An, Ninh Bình và UNESCO tại Việt Nam.

          Quảng bá Tràng An thành điểm du lịch tôn giáo tâm linh trọng điểm

          Tràng An có giá trị tôn giáo rất lớn nhờ sự hiện diện của các đền, chùa quan trọng trong khu di sản và vùng đệm, đặc biệt là chùa Bái Đính. Du lịch tôn giáo và hành hương được coi là một lĩnh vực đang phát triển trong cả du lịch nội địa và quốc tế. Chính quyền tỉnh cần xem xét phát triển hơn nữa chương trình nêu bật các giá trị tâm linh của Tràng An trong việc thúc đẩy và đa dạng hóa hoạt động du lịch tôn giáo và hành hương tại địa phương trên quy mô khu vực và toàn cầu.

          Thành lập một trung tâm du khách và bảo tàng lớn

          Hầu hết các Di sản Thế giới đều có trung tâm du khách nổi bật và nhiều trung tâm còn có một bảo tàng lớn để quản lý, bảo tồn và trưng bày giá trị nổi bật toàn cầu của di sản. Việc phát triển một bảo tàng cấp tỉnh tập trung vào Tràng An đã được đề xuất và lên kế hoạch một thời gian nhưng chưa có kết quả. Rất nhiều tài liệu quan trọng đã có sẵn để đưa vào, chẳng hạn như các hiện vật khảo cổ và vật phẩm lịch sử từ các dự án nghiên cứu, các vật phẩm trưng bày như mô hình con người và văn hóa tiền sử, và tài liệu minh họa để trưng bày các cảnh quan, thực vật và động vật trong quá khứ và hiện tại. Ngoài ra còn có rất nhiều tài liệu phù hợp dưới dạng sách và các phương tiện in ấn khác, video, hoạt hình và tác phẩm nghệ thuật, cùng nhiều tài liệu khác. Tôi khuyến nghị rằng việc phát triển một trung tâm du khách và bảo tàng nên là ưu tiên cho chương trình quảng bá, trưng bày và diễn giải di sản trong tương lai ở Tràng An.

          Tiếp tục phát triển mạnh mẽ, tích cực mạng lưới của các cơ quan quản lý và các khu Di sản Thế giới tại Việt Nam

          Sự kết nối đang diễn ra giữa tám khu di sản Thế giới ở Việt Nam. Cần duy trì và tăng cường mối liên kết này, tập trung vào sự hợp tác trong việc quảng bá và giới thiệu các khu di sản; trao đổi nhân sự, chuyên môn, công nghệ, thông tin và các chính sách và thực tiễn quản lý; cùng với sự hợp tác và phối hợp xúc tiến và hoạt động du lịch.

          Có thể nói qua 1 thập kỷ qua, Quần thể Danh thắng Tràng An đã trở thành một di sản trưởng thành và thành công trong Danh sách Di sản Thế giới. Đây cũng là một khu di sản dẫn đầu; UNESCO đã ca ngợi Tràng An là hình mẫu trong việc gắn kết và mang lại lợi ích cho người dân cộng đồng địa phương. Tràng An cũng là một địa điểm du lịch rất nổi tiếng, thu hút ngày càng nhiều du khách trong nước và quốc tế. Thành công đã đạt được nhờ rất nhiều nỗ lực. Một số khó khăn trong công tác quản lý đôi khi vẫn phát sinh nhưng hiện nay phần lớn đã được khắc phục. Một số vấn đề trong việc duy trì tính xác thực và tính toàn vẹn của di sản vẫn còn, có thể yêu cầu phân vùng lại để quản lý hoặc thay đổi nhỏ ranh giới đối với khu di sản. Sự thành công liên tục sẽ kéo theo nhu cầu thay đổi và phát triển. Tràng An trong thập kỷ đầu tiên đã và đang cố gắng thành công hơn nữa trên bước đường nhận diện, bảo tồn, quản lý và phát huy giá trị di sản vô giá này.

Tổng hợp tin bài: Phòng Hợp tác Đối ngoại

BQL Quần thể danh thắng Tràng An

  • Từ khóa :
Tin mới